گیاهان آپارتمانی نه تنها به زیبایی و طراوت فضای زندگی کمک میکنند، بلکه تأثیر مثبتی بر سلامت روح و روان دارند. اما برای رشد و شادابی آنها، انتخاب گلدان مناسب اهمیت بسیاری دارد. یک گلدان خوب نهتنها ظاهر زیبایی دارد، بلکه باید ویژگیهایی داشته باشد که به سلامت ریشه و رشد گیاه کمک کند.
ریشه گیاه، دهان گیاه محسوب میشود. گیاهان بیشتر مواد مغذی و آب مورد نیازشان را از طریق ریشه هایشان جذب میکنند.
پس اگر گیاهی ریشه نداشته باشد یا ریشه کمی داشته باشد یا ریشه هایش در حال پوسیدگی باشند یا بالعکس، ریشه های گیاه سالم باشد اما در خاک و گلدان نامناسب قرار بگیرد، دیگر نمی تواند آب و مواد مغذی را به باقی قسمت های گیاه منتقل کند. بنابراین حفظ سلامت ریشهی گیاه موضوعی بسیار مهم است. در این مقاله از سایت تایمکس میخوام بصورت خیلی ساده و کاربردی بهتون بگم که انتخاب سایز گلدان مناسب چقدر میتواند سلامت گیاه شما را تحت تاثیر قراردهد.
ویژگی گلدان مناسب گیاهان
با رعایت یکسری معیارها در انتخاب گلدان مناسب گیاهان آپارتمانی می توانیم گلدون مناسب هر گیاه را انتخاب کنیم تا از مشکلاتی مثل قارچی شدن و پوسیدگی ریشه، توقف رشد یا حتی مرگ گیاه جلوگیری کنیم.
همچنین نمیتوانیم خانه گیاه به طور ناگهانی عوض کنیم. به این منظور و برای رفع استرس وارده به گیاه بایستی از کودهای ضدتنش برای گیاه استفاده کرد که در ادامه، چندین نوع کود ضد تسرس تایمکس را ذکر کردهایم:
در ادامه، راجعبه آنچهدر انتخاب گلدان مناسب اهمیت دارد، توضیح بیشتری خواهیم داد:
سایز گلدان مناسب (قطر و عمق)
در انتخاب گلدان مناسب باید بدانیم؛ نه خیلی بزرگ است، نه خیلی کوچک. در وهلهی اول به نسبت میزان و حجم ریشه ی گیاه، انتخاب گلدون مناسب را انجام میدهیم. اگر ریشه های گیاهمان را بصورت یک کلاف درنظر بگیریم، فاصلهی دور تا دور کلاف تا دیواره های گلدان باید نهایتا دو الی چهار سانتی متر باشه. مثلا اگر قطر کلاف ریشهی گیاهمان شش سانتی متراست باید داخل گلدانی که قطر دهانه گلدان جدیدم هشت الی ده سانتی متر باشد بکاریم و نه بیشتر.
همینطور اگر ارتفاع کلاف مثلا پنج سانتی متر و ارتفاع گلدان جدید باید نهایتا هفت تا نه سانتی متر باشد.دقت داشته باشید که مادامیکه گیاه ما داخل گلدان فعلی بصورت کامل ریشه پر نکرده است، ما به هیچ عنوان مجاز به افزایش سایز گلدانمان نیستیم. افزایش سایز گالدان فقط و فقط برای زمانیست که داخل گلدان ما پر از ریشه شده باشد و ریشه ها از سطح خاک یا از سوراخ انتهای گلدون بیرون زده باشند.
گلدان بزرگتر از حد نیاز: آب در خاک باقی میماند و ممکن است باعث پوسیدگی ریشه شود.
گلدان کوچکتر از حد نیاز: ریشه فشرده میشود و رشد گیاه مختل میشود.
جنس گلدان
جنس گلدان تاثیر مستقیم بر دما، تهویه و زیبایی بصری دارد. در جدول زیر، به بررسی ویژگی ها، معایب و مزایای انواع گلدان خواهیم پرداخت:
نوع گلدان | ویژگیها | مزایا | معایب |
پلاستیکی | سبک، مقاوم به رطوبت | ارزان، تنوع در طرح و رنگ | تهویه کمتر، شکننده در برابر نور خورشید |
سفالی | متخلخل، طبیعی | تهویه خوب برای ریشهها، ظاهر طبیعی و زیبا | سنگین، شکننده، نیاز به آبیاری بیشتر |
سرامیکی | براق، زیبا | محکم، زیبا، مناسب برای گیاهان داخلی | سنگین، شکننده |
فلزی | مقاوم، مدرن | محکم، مناسب برای فضای باز | زنگزدگی در رطوبت، گرم شدن سریع |
پلیمری | سبک، مقاوم | تنوع بالا، مقاوم به شرایط جوی | قیمت بالاتر از پلاستیک |
چوبی | طبیعی، زیبا | ظاهر زیبا و طبیعی، عایق خوب برای ریشهها | نیاز به مراقبت بیشتر در برابر رطوبت |
فایبرگلاس | سبک، مقاوم | سبک، مقاوم به شرایط جوی و ضربه | قیمت بالا |
- گلدان پلاستیکی
در این قسمت ویژگی های گلدان های پلاستیکی را برمی شماریم تا ببینیم آیا گزینه مناسبی برای انتخاب به عنوان گلدان مناسب را دارند یا خیر.
- در گلدان های پلاستیکه خلل و فرجی وجود ندارد. پس خروج آب از داخل این گلدانها فقط از طریق تبخیر سطحی و سوراخ زهکشی صورت میگیرد؛ یعنی خاک داخل گلدانهای پلاستیکی دیر خشک میشوند بنابراین باید در نظر داشته باشید قبل از آبیاری میبایست حتماً میزان رطوبت خاک گیاه را چک کنید.
- اگر گلدانهای پلاستیکی در فضای باز نگهداری شوند به مرور زمان در برابر نور خورشید خواهند پوسید.
- در گلدانهای پلاستیکی اضافه کردن سوراخ به انتهای گلدان کار سادهای است و در نهایت وزن سبک و تنوع رنگ زیاد از دیگر ویژگیهای این نوع گلدانها محسوب میشود.
- گلدان فلزی
در اصل گلدان های فلزی جهت کاربردهای دکوری تولید شده اند اما گاها برای کشت گیاهان آپارتمانی هم از آن ها استفاده می کنند. این جنس گلدان بعلت رسانا بودن به محیط اطراف، به مرور زمان ریشه گیاه را دچار تنش میکنند. به همین دلیل، انتخاب آنها به گلدان مناسب توصیه نخواهد شد. (اگر دمای محیط پایین باشد، فلز هم سرد میشود و چنانچه دمای محیط بالا برود فلز هم گرم میشود.) به تناسب این تغییرات دما این دما به محیط اطراف ریشه انتقال پیدا میکند بنابراین چنانچه قصد خرید گلدان فلزی برای گیاهتان دارید بهتر است این گلدانها را داخل فضای بسته که امکان کنترل دما وجود دارد قرار دهید.
- گلدان سفالی
بارزترین ویژگی این نوع گلدانها تنفس راحت خاک و ریشه از دیوارههای آن است چرا که تخلخل زیادی بین ذرات تشکیل دهنده ی این نوع گلدانها وجود دارد البته این در صورتی است که این گلدان ها رنگ نشده باشند و لعاب هم نداشته باشند.
گلدان سفالی وزن به نسبت بالاتری نسبت به گلدان پلاستیکی دارد، این مسئله منجر به حفظ وزن گیاه شده و از واژگونی گیاه جلوگیری می کند از ویژگی های منفی این نوع گلدان ها میتوان به شکننده بودن آن و احتمال ترک خوردگی در زمان تجربه ی اختلاف دما اشاره کرد.به لحاظ قیمتی هم گلدان های سفالی قیمت بالاتری نسبت به گلدانهای پلاستیکی دارند. بنابرین میتوانند گزینه خوبی برای انتخاب گلدان مناسب باشند.
- گلدان سرامیکی
این گلدان ها در دیواره ی خارجی خود دارای لعاب هستند و این باعث می شود که خلل و فرج دیواره ی خارجی گلدان مسدود شود. مشابه گلدان های سفالی، این نوع گلدان ها نیز در اثر ضربه و کاهش دما ترک خورده و می شکنند. اکثرا در بخش انتهایی گلدان های سرامیکی یک سوراخ تعبیه شده است که بهتر است بسته به سایز گلدانتان، به کمک دریل یک یا چند سوراخ دیگر اضافه کنید.اما هنگام سوراخ کردن گلدان خیلی مراقب باشید چون ممکن است با وارد کردن فشار زیاد، گلدان بشکند
وجود سوراخ زهکش در کف گلدان
وجود سوراخ زهکش در انتخاب گلدان مناسب ضروری است؛ چون باعث خروج آب اضافی و جلوگیری از بیماری های قارچی و پوسیدگی ریشه میشود. این سوراخ های کف گلدان اجازه میدهند آب اضافی آبیاری از خاک خارج شود. همچنین، در شرایط اضطراری برای جلوگیری از غرق شدن ریشه، حیاتی هستند.
همچنین اگر قصد دارید دیگر آب کف گلدان جمع نشود، به علاوه برای کمک به تهویه خاک و ریشه، پیشگیری از ایجاد قارچ و باکتری در خاک، تنظیم رطوبت مناسب برای گیاه و جلوگیری از شوری و رسوب، لایه ای از پوکه معدنی یا لیکا یا سنگ ریزه کف گلدان بریزید.
نکاتی که هنگام خرید گلدان مناسب باید مدنظر داشته باشید
آنچه که حائز اهمیت است، آنست که به هنگام انتخاب گلدان مناسب، فقط به بحث زیبایی گلدانتوجه نکنیم. همانطور پیشتر اشاره کردیم، گلدان به مانند خانه گیاه است؛ پس اهمیت دارد که به هنگام انتخاب آن، نکات زیادی را مدنظر داشته باشیم. به همین منظور، خوب است که به موارد زیر توجه کنید:
- نوع گیاه و نیاز آن
هر گیاهی بسته به نوع ریشه، نیاز آبی، میزان نور گیاه و رطوبت مورد علاقه اش، گلدان خاص خود را میطلبد. گلدان فقط یک ظرف زینتی نیست!
نیاز گیاه | جنس گلدان پیشنهادی | مثال گیاه پیشنهادی |
رطوبت دوست | پلاستیکی یا سرامیکی لعابدار | اسپاتی فیلوم، پتوس |
خشکی دوست | سفالی یا سیمانی | کاکتوس، ساکولنت |
گیاه بزرگ | بتنی یا سفالی سنگین | فیکوس، شامادورا |
گیاه آویزان | پلاستیکی سبک | پتوس، هدرا |
گیاه لوکس/دکوراتیو | سرامیکی لعابدار با گلدان داخلی | ارکیده، کالادیوم |
- سبک دکوراسیون خانه
گلدان ها فقط یک ظرف ساده نیستند، بلکه بخشی از دکوراسیون هستند. رنگ و فرم گلدان را می توانید با دیزاین خانه هماهنگ کنید. حتی ساده ترین گیاه، اگر در گلدانی با جنس هماهنگ با دکوراسیون قرار بگیرد، تبدیل به یک عنصر هنری چشم نواز در خانه خوهد شد. انتخاب سبک گلدان باید هم با نیاز گیاه هماهنگ باشد و هم با سلیقه و چیدمان منزل.
اما به خاطر داشته باشید که همیشه گلدان خوشگل داشتن، به معنای درست بودن انتخاب گلدان مناسب نیست!
- قابلیت جابجایی (وزن)
وزن گلدان نقش مهمی در پایداری و ایمنی گیاه دارد. گیاهان سنگین با قامتی بلند( مثل فیکوس، یوکا یا نخل ها) باید در گلدان های سنگین تری مثل گلدون سنگی، بتنی یا سفالی قرار بگیرند تا تعادلشان حفظ شود و در خانه هایی که کودک یا حیوان خانگی دارند، گلدان سنگین به راحتی واژگون نمی شود؛ در نتیجه ایمن تر است.
انواع سایز گلدان مناسب گیاهان آپارتمانی
چطور بدانیم چه گلدانی چه سایزی است؟ معمولا سایز گلدان را طبق اندازه قطر دهانه گلدان بیان میکنند یعنی اگر قطر دهانه گلدان ۶ سانتیمتر است آن گلدان«منظورمان گلدان استاندارد است »، گلدان سایز ۶ محسوب میشود.
نکته: بهتر است کف گلدان به طور کامل به زیر گلدانی نچسبد تا هوای کافی بتواند از سوراخهای زیرین گلدان وارد فضای اطراف ریشه شود چرا که ریشه نیاز مبرمی به تهویه دارد.
سخن آخر راجع به انتخاب گلدان مناسب
در دنیای پرشتاب امروز، نگهداری از گیاهان آپارتمانی فقط به منظور زیباسازی محیط نیست، بلکه تماس با طبیعت، لمس زندگی، استشمام بوی نم و خاک بوقت آبیاری و مراقبت از یک موجود زنده است. و دراین میان، انتخاب گلدان مناسب یعنی ساختن خانه و پناهی امن، زیبا و هماهنگ برای ریشه هایی که قرار است در خاک نفس بکشند و رشد کنند و زندگی را در شاخ و برگ سبز و زیبای گیاه جاری کرده و به نمایش بگذارند.
انتخاب گلدان مناسب، نه تنها باید نیازهای فیزیکی گیاه مانند: زهکش، تهویه و رطوبت را تامین کند، بلکه باید با سبک زندگی شما، دکوراسیون و چیدمان منزلتان هماهنگ باشد و امکان نگهداری از گیاهان آپارتمانی را نیز آسان کند.