سانسوریا از گیاهای آپارتمانی خیلی شیک و مقاومه که خراب کردنش خیلی سخت‌تر از نگه داشتنشه و تنها چیزی که قاتل سانسوریا هستش زیاده‌روی در آبیاری و خیس موندن طولانی مدت خاکشه. یکی از روش‌های تکثیر سانسوریا تکثیر از طریق قلمه برگ هست که در این مطلب به زبان ساده و قدم به قدم آموزش می بینید. در ادامه، گیاهپزشک تایمکس براتون مرحله به مرحله توضیح داده چجوری باید قلمه زدن سانسوریا رو انجام داد. همچنین، اگر سوالی داری، میتونی با گیاعپزشک تایمکس تماس بگیری.
در ادامه مرحله به مرحله راجع به تکثیر این گیاه براساس آنچه سایت corisears.ca توصیه کرده، ذکر میکنیم:
- برای قلمه زدن سانسوریا باید از یک کاتر تیز و استریل شده استفاده کنیم و یک برگ سالم رو انتخاب کرده و به قطعات ۱۵ الی ۲۰ سانتی‌متری برش بزنیم.
- بهتره که قلمه‌ها رو یک روز در مکان خشک و تمیز نگه داریم و بعد بکاریم.
- این کار باعث میشه که زخم محل برش برگ‌ها پینه ببنده و احتمال از بین رفتن قلمه‌ها قبل از ریشه‌دار شدن کاهش پیدا کنه اما دقت داشته باشید که اگر برگی رو برعکس بکارید ریشه دار نمیشه.
- پس سعی کنید بعد از گذشت ۲۴ ساعت، سر و ته برگ ها رو گم نکنید.(میتونید همون لحظه که برگ‌ها رو برش زدید کاشت رو انجام بدید اما دقت داشته باشید اگر زمانی برای پینه بستن برگ‌ها در نظر نمی‌گیرید حتماً باید بستر قلمه خشک باشه و حداقل تا ۵ روز بعد از کاشت، بستر کشت رو آبیاری نکنید.)
- بعد از اینکه قلمه‌ها پینه بست داخل یک ظرف با ارتفاع ۱۰ سانتی‌متر رو با بستر مناسب قلمه پر کنید.
- نکته‌ای که حائز اهمیته اینه که محلی که قلمه‌ها را در اون قرار می‌دید هم در شب و هم در روز باید دمای ۲۵_۱۸ سانتیگراد داشته باشه و محیط دارای سایه باشه. رطوبت بستر رو هم باید تا زمان ریشه‌دار شدن فراهم کنین. دقت کنید که بستر نباید مدام خیس باشه چون برگ‌ها ریشه ندارن و با خیس بودن مداوم بستر پوسیده میشن.
- بین ۲ تا ۳ هفته زمان می‌بره تا برگ‌ها ریشه‌دار بشن و بین دو تا سه ماه هم زمان نیازه تا از کنار برگ‌ها پاجوش رویش پیدا کنه. با بزرگ شدن پاجوش‌ها برگ مادر کم کم می‌پوسه و از بین میره.
بهترین کود برای سانسوریا
سانسوریا برای تأمین مواد مغذی مورد نیازش به کودهای مختلفی نیاز داره که طبق دوره‌ای که داره رشد می‌کنه باید در اختیارش قرار بگیره. وقتی قلمه سانسوریا به اندازه یک سانتی‌متر ریشه داد، بهترین گزینه میتونه استفاده از کود مخصوص سانسوریا تایمکس باشه. هرچند که کودهای فسفر بالا مثل کود ۱۰_۵۲_۱۰ برای پر تر شدن سریعتر ریشه میتونید استفاده کنید. کاربرد کودهای پتاس بالا مثل ۳۶_۱۲_۱۲ یا ۳۰_۰۵_۱۵ باعث تنظیم حرکت آب داخل آوندها و افزایش مقاومت گیاه نسبت به بی‌نظمی در آبیاری میشه. استفاده از کودهای ضدتنش مثل آمینو اسید هم گیاه رو نسبت به ناملایمات محیطی مقاوم‌تر می‌کنه ضمن اینکه برای صرفه‌جویی در مصرف کودها باید از هیومیک اسید استفاده کنیم تا pH بستر سانسوریا تنظیم بشه و گیاه آماده دریافت عناصر کودی بشه. کاربرد کودهای حاوی ریز مغذی مثل کود مولتی کمپلکس هم باعث تکمیل عمل فتوسنتز و بهبود رشد گیاه میشه. در ادامه، لیستی از محصولات کود تایمکس رو براتون ذکر کردیم.
کود ضد تنش مایع تایمکس 150ml 180.000 تومان - کود مایع مولتی کمپلکس تایمکس 150ml 180.000 تومان
- کود مایع جلبک دریایی تایمکس 150ml 180.000 تومان
- کود پودری جلبک دریایی تایمکس 30g 180.000 تومان
بهترین خاک برای قلمه زدن سانسوریا
میتونید قلمه‌ها رو در ماسه بادی یا ترکیب ۵۰٪پرلیت و ۵۰٪ پیتماس یا پرلیت شکری یا خاک کاکتوس بکارید.
نکته ای که در تعیین بستر مناسب کاشت قلمه سانسوریا اهمیت داره اینه که بستری رو انتخاب کنیم که آب رو داخل خودش نگه نداره تا قلمه‌ها تا زمان ریشه‌دار شدن دچار پوسیدگی نشن.
ضمن اینکه در صورت کاشت قلمه داخل بستر های ذکر شده به دلیل اینکه این بستر ها مواد غذایی ندارن، به محض رویش ریشه‌ها به اندازه یک سانتی‌متر، باید تغذیه قلمه‌ها رو از طریق کوددهی منظم فراهم کنیم.
قلمه زدن سانسوریا در آب
اصولاً کاشت قلمه هر گیاهی داخل آب علمی نیست. به این دلیل که محیط آب مایع هست و ریشه به راحتی میتونه در محیط مایع حرکت کنه و بعد از انتقال به محیط منسجم خاک شوکه میشه و باید از ابتدا انرژی برای رویاندن ریشه‌های مستحکم و مناسب خاک صرف کنه بنابراین کاشتن قلمه در آب رو توصیه نمی‌کنیم اما در صورتی که تصمیم داشتید قلمه رو داخل آب ریشه‌دار کنید، سعی کنید از غوطه ور شدن کامل برگ داخل آب جلوگیری کنید و فقط ۲ سانتی‌متر از برگ رو داخل آب قرار بدید.
قلمه زدن سانسوریا در خاک
برای تکثیر سانسوریا از طریق قلمه باید از خاک مناسب قلمه استفاده بشه و ترجیحاً از خاک‌های سفت و منسجم مثل رس یا خاک برگ بوسیده استفاده نکنیم. چرا که عدم تخلخل در بافت این نوع خاک‌ها منجر به پوسیدگی برگ‌های سانسوریا از قسمت انتهایی قبل از ریشه‌دار شدن آنها خواهند شد. بسترهایی مانند
- ماسه بادی
- ماسه دوبار شسته شده سایز عدس
- پرلیت سایز ۱ تا ۳ میلیمتر
- ترکیب برابر پرلیت و کوکوپیت
بسترهای مساعدی هستند که برای تکثیر سانسوریا می‌تونیم ازشون استفاده کنیم.
تکثیر سانسوریا ابلق
تکثیر سانسوریا ابلق فقط از طریق تقسیم بوته و رویش پاجوش اتفاق می‌افته و اگر برگ سانسوریا ابلق رو قلمه بزنیم، پاجوش‌های حاصل از برگ سانسوریا ابلق، سبز می شه بنابراین بهترین روش برای تکثیر سانسوریا ابلق تکثیر از طریق رویش پاجوش خواهد بود که مستلزم انتخاب گلدان متناسب با حجم توده ریشه و آبیاری با خشک شدن نیمی از ارتفاع گلدان هستش. دقت کنید که اگر آبیاری بیش از حد نیاز گیاه انجام بشه ریشه‌ها به صورت مداوم دچار پوسیدگی میشن و هیچگاه داخل گلدون رو پر نمی‌کنن و نتیجه عدم رویش پاجوش جدید خواهد بود.
قلمه زدن سانسوریا پاکوتاه
- اول یک برگ سالمِ بدون لک از سانسوریا پاکوتاه انتخاب کن؛ اگر هدفت حفظ فرم پاکوتاه و طرح ابلقشه، بدون که بهترین روش «تقسیم بوته/ریزوم» و قلمه برگ ممکنه ابلق رو از دست بده.
- تیغ یا قیچی تمیز رو با الکل ضدعفونی کن تا ریشه‌ها دچار قارچ نشَن.
- برگ رو با برش صاف یا کمی زاویه‌دار جدا کن و حواست باشه بالا و پایین برگ قاطی نشه؛ همون لحظه سمت بالا رو علامت بزن.
- قطعه ۵–۸ سانتی درست کن و بذار 24 تا 48 ساعت در هوای خنک و سایه بمونه تا محل برش پینه ببنده.
- یه گلدون با زهکشی عالی آماده کن و بستر سبک (خاک کاکتوس + پرلیت یا پومیس) بریز.
- قلمه‌ها رو با همون جهتی که رشد می‌کردن، 2–3 سانت داخل بستر فرو کن (برعکس نکاری)؛ ریشه‌زا هم داشتی، خیلی کم به لبه برش بزن.
- گلدون رو جای روشن با نور غیرمستقیم و دمای حدود 20–30 درجه بذار؛ آفتاب تند و سرما رشد رو کند و ریسک پوسیدگی رو زیاد می‌کنه.
- اولین آبیاری رو یک هفته بعد انجام بده، بعدش هم فقط وقتی خاک کاملاً خشک شد «نم‌دار» کن؛ خیس موندن طولانی برابره با پوسیدگی.
- تا وقتی جوانه/ریشه دیدی (معمولاً 4–8 هفته)، کود ندِه و جابه‌جا نکن؛ فقط آب رو مدیریت کن.
- وقتی ریشه‌ها قوی شد و پاجوش‌ها ظاهر شدن، به گلدون اصلی منتقل کن و برنامه آبیاری ملایم یا نور فیلترشده رو ادامه بده.
فصل قلمه زدن سانسوریا
اگر بتونیم دمای محیطی که قلمه سانسوریا رو داخلش قرار میدیم کنترل کنیم (دمای شب و روز بین ۲۵_۱۸سانتیگراد باشه) توی هر فصلی می‌تونیم سانسوریا رو تکثیر کنیم اما در صورت عدم توانایی کنترل دمای محیط تکثیر، بهترین زمان برای قلمه زنی سانسوریا فصل بهار و اوایل فصل پاییز هستش.
قلمه زدن سانسوریا پوسیده گاهاً به علت درگیری گیاه سانسوریا با انواع بیماری‌های قارچی که به علل مختلف مانند
- عدم تهویه کافی در محیط نگهداری
- آبیاری بیش از حد
- نبود زهکشی مناسب در انتهای گلدان
- استفاده از خاک بدون تخلخل و نامرغوب
قرارگیری سانسوریا در اطراف گیاه بیمار رخ میده قسمتی از برگ سانسوریا می‌پوسه. توی این شرایط باید برگ‌های پوسیده رو از بوته مادری جدا کنیم تا بیماری بیش از حد پیشروی نکنه. می‌تونیم شانسمون رو برای ریشه‌دار کردن قسمت‌های سالم برگ پوسیده امتحان کنیم اما اصولاً همیشه باید از گیاه سالم قلمه بگیریم. برای تکثیر سانسوریا از طریق برگ پوسیده باید تمام قسمت‌های آسیب دیده برگ رو جدا کنیم و دور بریزیم و تنها از بخش‌هایی از برگ که سالم هستند قلمه بگیریم و بعد از کات کردن قلمه، محل برش رو داخل پودر قارچ کش بزنیم و بعد کاشت رو انجام بدیم و ترجیحاً تا چند روز آبیاری انجام ندیم و امیدوار باشیم که قلمه ریشه دار بشه. اگر هم می‌خوایم از چند تا سانسوریا قلمه بگیریم بهتره که قلمه‌هایی که از گیاه بیمار گرفتیم رو در گلدان جدا بکاریم.
قلمه زدن سانسوریا در زمستان
اگر بتونیم دمای محیطی که قلمه رو داخلش قرار دادیم کنترل کنیم و دمای شب و روز رو بین ۲۵_۱۸ درجه سانتیگراد تنظیم کنیم می‌تونیم سانسوریا رو در فصل زمستون از طریق قلمه هم تکثیر کنیم.
در صورت عدم کنترل این مورد یا قلمه‌ها دیرتر ریشه‌دار میشن یا قبل از ریشه‌دار شدن دچار بیماری قارچی میشن و از بین میرن.
بعد از قلمه زدن سانسوریا چه باید کرد؟
- کنترل دمای محیط(دمای بین ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتیگراد)
- تنظیم میزان آبیاری قلمه‌ها
- (حفظ رطوبت ۵۰ درصدی بستر)
- قرار دادن قلمه ها در محیط دارای سایه
از جمله نکاتیه که باید برای ریشه‌دار شدن موفق قلمه‌ها رعایت کنیم. ضمن اینکه کاربرد کودهای فسفر بالا مثل کود ۱۰_۵۲_۱۰ یا فسفر ۲۵٪ باعث افزایش سرعت ریشه پراکنی قلمه‌ها و رویش سریعتر پاجوش‌ها میشه.
جمع بندی و سوالات متداول
سانسوریا گیاهی مقاومه که فقط با آبیاری زیاد آسیب می‌بینه و یکی از راحت‌ترین راه‌های تکثیرش قلمه برگ زدنه. برای این کار باید یک برگ سالم رو به چند تکه ۱۵ تا ۲۰ سانتی تقسیم کرد و گذاشت یک روز بمونه تا محل برش‌ها پینه ببنده. خیلی مهمه که برگ‌ها رو برعکس نکاشت چون در این صورت ریشه نمی‌دن. بهترین بستر برای کاشت قلمه‌ها موادی سبک مثل ماسه، پرلیت یا ترکیب پرلیت و پیتماسه تا جلوی پوسیدگی گرفته بشه. محیط هم باید دمایی بین ۱۸ تا ۲۵ درجه داشته باشه و سایه‌دار باشه و خاک همیشه مرطوب ولی نه خیس نگه داشته بشه. معمولاً دو تا سه هفته طول می‌کشه تا قلمه‌ها ریشه بزنن و بعد از چند ماه پاجوش‌ها شروع به رشد می‌کنن. وقتی ریشه‌ها به یک سانت رسیدن، بهتره از کودهای فسفر بالا برای تقویت و رشد سریعتر استفاده بشه. سانسوریا ابلق رو نمیشه با قلمه تکثیر کرد و فقط از طریق تقسیم بوته یا پاجوش قابل افزایشه. اگر شرایط دما رو کنترل کنی، تو هر فصلی میتونی قلمه بزنی اما بهار و اوایل پاییز بهترین زمان هست. در کل، رعایت همین چند نکته ساده باعث میشه تکثیر سانسوریا راحت و موفقیت‌آمیز پیش بره.
چه فصلی برای قلمه زدن سانسوریا مناسب است؟
در صورت توانایی کنترل دمای محیط، در هر فصلی می‌تونیم سانسوریا رو تکثیر کنیم.
یک پاسخ
عالی مرسی از توضیحاتتون