نکات مهم برای آبیاری گیاهان آپارتمانی

اگر عاشق گل و گیاه هستید و می‌خواهید فضای خونتون همیشه سرسبز و شاداب باشه فقط فراهم کردن نور، خاک، تغذیه، دما و رطوبت مناسب کافی نیست؛ میزان آب مورد استفاده در هر نوبت از آبیاری، نوبت بعدی و نحوه اناجم آن و حتی نوع آب بشدت در سلامت گیاهتون تاثیر داره. علت مرگ ۹۰٪ گیاهان آپارتمانی رعایت نکردن نکات لازم در زمینه آبیاری گیاهان آپارتمانی است. بسیاری از افراد بدون توجه به این موضوع، گیاهانشون رو آبیاری می‌کنن و پس از مدتی با برگ‌های زرد، رشد کند یا حتی از بین رفتن گیاه مواجه می‌شن. 

اینجاست که دانستن میزان مناسب آب، فاصله زمانی مناسب بین دفعات آبدهی برای گیاهان مختلف، نحوه ی صحیح آبیاری گیاهان آپارتمانی و شناخت بهترین نوع آب برای آبیاری اهمیت پیدا می‌کنه. در این مقاله به شما کمک می‌کنیم تا با کلیه ی این مفاهیم آشنا بشید.

میزان آب مورد نیاز برای آبیاری گیاهان آپارتمانی

وقتی ما تشنه می شیم چقدر آب می خوریم؟ انقدری که سیراب بشیم. گیاهان هم، مثل ما هستند. وقتی می خواهیم به گیاهمون آب بدیم باید بطور سیراب آبیاریش کنیم؛ یعنی کل محدوده ریشه گیاه باید خیس بشه. بنابراین اگر گیاه داخل یک گلدون مناسب (گلدونی که قطر دهانه اش با ارتفاعش تفاوت چندانی نداره) کاشته شده، موقع آبیاری گیاهان آپارتمانی باید چند قطره آب از ته گلدان بیرون بزنه تا مطمئن بشیم که آب به ریشه‌های انتهایی رسیده است. زیرا، این ریشه‌های انتهایی هستند که آب و مواد مغذی رو به ساقه‌ها و برگ‌ها می‌رسونن. بنابراین حتی برای گیاهانی مثل کاکتوس‌ها که به آب کمتری نیاز دارند بایستی همیشه به صورت سیراب انجام بشه.

تعیین زمان نوبت بعدی آبیاری گیاهان آپارتمانی

 نکته ی دوم در بحث آبیاری گیاهان آپارتمانی، فاصله زمانی مناسب بین دفعات و زمان مناسب آبیاریه. بعضی از گیاهان مانند کاکتوس‌ها یا گیاهی مانند زامیفولیا چون آب رو در بافت خودشون نگه می‌دارن باید در فاصله بین دفعات آبیاری، تا انتهای خاک گلدون خشک شده باشه و بعد مجدد آبدهی بشوند. همچنین، برای گیاهی مانند کروتون بایستی خاک باید همیشه یک نم سطحی داشته باشه. پس فاصله زمانی بین دفعات آبیاری به نوع گیاه و البته پارامترهای دیگری مانند جنس خاک، جنس گلدون، ابعاد گلدون، میزان نور و دما بستگی داره.

پس اگر چندین گیاه مختلف در ابعاد متفاوت دارید، بهتره هر کدوم رو موقع نیازشون، آبیاری کنیم. به عنوان مثال باید از آبیاری گیاهان آپارتمانی در یک روز مشخص از هفته خودداری کنیم. اشتباهی که خیلی از علاقمندان به نگهداری از گل و گیاه مرتکب میشن، همین  مسئله است.

نحوه آبیاری گیاهان آپارتمانی

از دیگر مسائل مهم در آبیاری گیاهان آپارتمانی، هم دما بودن آب با محیط هستش؛ چرا که اگر دمای آب خیلی بالا یا خیلی پایین باشه این آب از طریق ریشه گیاه قابل جذب نخواهد بود. نکته بعدی اینه که هنگام آبیاری باید آبپاش رو دور تا دور گلدون بچرخانیم تا تمام محیط ریشه بتونه آب رو دریافت کنه و در نهایت ۲۰ دقیقه پس از اتمام ، اضافی آب جمع شده در زیر گلدونی رو تخلیه کنیم چون پر بودن مداوم زیر گلدانی از آب به مرور زمان منجر به پوسیدگی ریشه‌ها خواهد شد.

بهترین آب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی چیست؟

وقتی صحبت از نگهداری صحیح گیاهان آپارتمانی به میان می‌آید، یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها این است که بهترین آب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی چیست؟ بسیاری از افراد به اشتباه تصور می‌کنند هر نوع آبی برای گیاهان مناسب است، اما در واقع کیفیت آب نقش حیاتی در سلامت و رشد گیاهان دارد. آبی که دارای املاح زیاد، کلر یا فلزات سنگین باشد می‌تواند به ریشه‌ها آسیب بزند یا رشد گیاه را کند کند. 

بهترین گزینه برای آبیاری، آبی است که فاقد مواد شیمیایی مضر باشد، مانند آب باران، آب تصفیه‌شده یا آبی که برای چند ساعت در ظرفی مانده تا کلر آن تبخیر شود. انواع آب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی عبارتند از:

• آب لوله کشی بیات شده
• آب تصفیه شده
• آب جوشیده سرد شده برای گیاهان
• آب معدنی
• آب باران

آب لوله کشی بیات شده

در مناطق مختلف شهری، آب لوله کشی با میزان املاح متفاوتی در شبکه آب شهری جاریه. بهتره از آب لوله کشی با املاح کم و هم دما با محیط که ۲۴ الی ۴۸ ساعت در یک ظرف با قطر دهانه ی حداقل ۳۰ سانتیمتر مونده و اصطلاحا بیات شده به عنوان بهترین آب برای آبدهی گیاهان آپارتمانی استفاده کنیم.(از بیات کردن آب داخل بطری خودداری کنید چون ما برای انجام این فرایند احتیاج به تماس سطح آب با اکسیژن هوا داریم و برای محقق شدن این هدف، قطر درب بطری خیلی کمه)پس در صورت بیات کردن آب آشامیدنی در مناطقی که آب حاوی املاح زیادی ندارند، این آب می تونه بهترین آب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی باشه.

آب تصفیه شده

 اگر سختی آب سختی دائم یا سختی بی کربناتی باشه، این میزان املاح فقط به وسیله ی استفاده از تجهیزات از بین میره.تجهیزاتی مثل انواع دستگاه های تصفیه آب. پس در مناطقی که سختی آب بالایی دارند بهترین آب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی آب تصفیه شده هست.دقت داشته باشید که همیشه می بایست از آب هم دما با محیط استفاده کنید چرا که چنانچه دمای آب زیر ۱۲ درجه باشد دمای محیط اطراف ریشه پایین میاد و این مسئله منجر به عدم جذب آب و عناصر کودی توسط ریشه می شه.

معمولا، برای تسویه آب، جهت گندزدایی، به آب آشامیدنی کلر اضافه می کنن. گیاهان به میزان کلر خیلی اندکی برای رشد خودشون نیازمندن و چنانچه میزان کلر و حتی دیگر املاح موجود در آب بیشتر باشه، سلامت گیاه به خطر می افته چرا که پیرو آبیاری گیاهان آپارتمانی به صورت مکرر این املاح اضافی وارد خاک گلدان شده و تجمع املاح در خاک اطراف ریشه افزایش پیدا میکنه و اصطلاحا خاک شور می شه.

ریشه ی گیاه در خاکی که حاوی مقدار زیادی املاح باشه، نمی تونه درست عمل کنه. گاها تجمع املاح در خاک انقدر زیاده که دیگه گیاه حتی قادر به جذب آب هم نیست!! اگر تجمع املاح در خاک زیاد باشه، اصطلاحا به اون خاک میگن خاک شور و ریشه ی گیاهی که در این خاک باشه، با غلظت بالایی از املاح رو به رو می شه.در این حالته که شما هرچی آب به گیاهتون می دید، همچنان گیاهتون پژمرده و بی حاله و نوک برگها زرد رنگ می شن.(البته یکی از علل زردی نوک برگ، شوری خاکه.)

آب جوشیده سرد شده برای گیاهان

برخی از کارشناسان معتقدند که بهترین آب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی ، آب جوشیده ی سرد شده هستش. بیایین این موضوع رو بصورت علمی باهم بررسی کنیم. در مناطقی که سختی آب از نوع سختی کربناتی هستش یعنی آب این مناطق املاح خیلی زیادی نداره می توانیم توسط حرارت این املاح رو از بین ببریم. پس در این مناطق میشه گفت بهترین گزینه جهت آبیاری گیاهان آب جوشیده ی سرد شده هستش اما اگر سختی آب بالا باشه و آب جوشونده بشه، نه تنها این امر تاثیری در از بین بردن املاح ندارد بلکه آب آبیاری شور تر نیز خواهد شد چرا که فرمول شیمیایی آب H2O هستش یعنی دو مولکول هیدروژن و یک مولکول اکسیژن.

همونطور که میدونید نقطه جوش آب، دمای ۱۰۰ درجه هست و از ۱۰۰ درجه به بعد دیگه دمای آب بالاتر نمیره بلکه فقط آب بصورت بخار در میاد بنابراین جوشاندن آبی که املاح زیادی داره باعث بخار شدن آب و در نتیجه باقی ماندن املاح در محلول می شه.

آب معدنی

به نظرتون آب معدنی گزینه ای متاسب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی محسوب می شه؟ درسته که محتوای آب معدنی از سفره‌های آب زیرزمینی استخراج میشه اما به دلیل اینکه آب معدنی داخل بطری‌های پلاستیکی بسته‌بندی میشه و طولانی مدت در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید قرار می‌گیره محتویات بطری پلاستیکی به مرور زمان داخل آب بطری حل می‌شه و میزان آلاینده‌های داخل بطری آب رو افزایش میده به همین دلیل برخی از متخصصان تغذیه حتی مخالف استفاده کردن از آب معدنی برای آشامیدن انسان هستن.

فارغ از این مسئله، استفاده مداوم از آب معدنی برای آبیاری گیاهان آپارتمانی مشمول هزینه ی زیاد و همچنین آسیب به محیط زیست بعلت ماندن بطری های آن بصورت طولانی مدت در طبیعت خواهد بود.بنابراین این گزینه از لیست گزینه های بهترین آب برای آبیاری حذف می شه.

آب باران

استفاده از آب باران می تونه انتخاب خوبی برای آبیاری گیاهان آپارتمانی باشه به شرط اینکه هوای اون منطقه آلوده نباشه چرا که بارانی که در مناطق با هوای آلوده می‌باره باران اسیدی هستش که می‌تونه برای سلامت گیاه مضر واقع بشه. پس استفاده از آب باران به عنوان بهترین آب برای آبیاری، در کلان شهرها اصلاً توصیه نمی‌شه.

فشار اسمزی در گیاهان

در بحث آبیاری گیاهان آپارتمانی، فشار اسمزی گیاهان اهمیت بسزایی دارد. برای درک بهتر فشار اسمزی یک مثال ساده می زنم:

دو تا لیوان چای کنار هم داریم و به اندازه ی شیرین کردن این دو تا چای هم شکر داریم.میخواهیم چای هر دو لیوان رو شیرین کنیم. اشتباها  کل شکر رو در لیوان اول می ریزیم. فرض کنید اجازه ی تخلیه ی لیوان اول و ریختن مجدد چای خالی رو ندارید. جهت ایجاد غلظت شیرینی متعادل، این دو لیوان رو با هم مخلوط می کنیم. در گیاهان هم دقیقا به همین صورت است. وقتی مقدار آب لازم برای آبیاری گیاهان آپارتمانی کم باشد، ریشه ی گیاه هم تصمیم میگیرد از آب داخل بافت خودش به خاک انتقال دهد، تا مقدار غلظت داخل خاک رو پایین بیاره. برای همین گیاه پژمرده می شه.

سوالات متداول

• اگر گیاه رو در یک گلدون غیر استاندارد بکاریم؛ مثلاً ارتفاع  گلدون۶۰ سانتی‌متر و قطرش ۲۰ سانتی‌متر باشه بازم باید موقع آبیاری گیاهان آپارتمانی، انقدری آب به گیاهمون بدیم که از سوراخ زیر گلدون بزنه بیرون؟
  خیر. چون گلدون‌های بلند زمان زیادی نیاز دارند تا خاک درونشون خشک بشه و این مسئله در دراز مدت باعث ایجاد آسیب‌های جدی به ریشه‌های گیاه و در نهایت از بین رفتن گیاهمون می‌شه. آبیاری در این نوع گلدون‌ها باید در حدی باشه که محدوده اطراف ریشه کاملاً خیس بشه و نیازی به خارج شدن آب از سوراخ زیر گلدون نیست.
• چطور متوجه بشیم که چه عمقی از سطح خاک گلدونمون خشک شده؟
  از طریق وارد کردن یک سیخ چوبی داخل خاک گلدون از کنار دیواره گلدون و نچسبیدن خاک به سیخ چوبی می‌تونیم متوجه خشکی خاک بشیم. 
• واحد اندازه‌گیری آب گلدان چیست؟
  برای اندازه گیری آب مورد نیاز آبیاری گیاهان آپارتمانی، از واحد میلی لیتر برای گلدان های کوچک و از لیتر برای گلدان های بزرگتر استفاده می کنیم همچنین برای مشخص کردن دوز مصرفی کودهای شیمیایی مایع هم از میلی لیتر یا سی سی استفاده می کنیم.

سخن آخر

 برای آبیاری گیاهان آپارتمانی با توجه به میزان املاح آب ، نوع آب را انتخاب می‌کنیم تا پیرو آبیاری‌های مکرر، EC و pH بستر گیاهمون بالا نره و گیاه دچار مشکل در جذب عناصر کودی و حتی خود آب نشود. اگر سختی آب منطقه‌ مورد سکونت ما، بالاست یعنی آب حاوی املاح زیادی است، بهتره که از آب تصفیه شده برای آبیاری گیاه استفاده کنیم. زیرا که، املاح زیاد آب با حرارت دادن از بین نمیره و فقط توسط تجهیزاتی مثل دستگاه‌های تصفیه آب قابل اصلاحه. 

رعایت دمای مناسب آب آبیاری گیاهان آپارتمانی هم خیلی موضوع مهمیه چرا که علی رغم اینکه حتی بهترین آب را هم انتخاب کرده باشیم، اگر دمای آب زیر ۱۲ درجه باشه باعث میشه دمای محیط اطراف ریشه هم پایین بیاد و این موضوع باعث ایجاد تنش و عدم جذب آب برای گیاهان آپارتمانی می‌شه. پس همواره بهترین آب برای آبیاری گیاهان آبی هست که حاوی املاح و آلاینده های اضافی نباشه و هم دما با محیط باشه.